Wat is mvo
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (mvo) is een proces waarbij ondernemingen niet enkel economische maar ook milieu- en sociale overwegingen in hun bedrijfsvoering integreren. Maatschappelijk verantwoorde bedrijven streven naar duurzame ontwikkeling die gestoeld is op drie pijlers: economie, milieu en maatschappij. Om deze verantwoordelijkheid op te nemen, is het belangrijk dat zij nauw samenwerken met hun stakeholders.
Mvo kan een waardevol instrument zijn voor bedrijfsbeheer, en dit zowel op het vlak van innovatie en groei, als op het vlak van personeelsmotivatie, het aantrekken van klanten, risicobeheer en operationeel management.
Sommige bedrijven gaan hierin nog een stap verder en willen – naast een economische impact – ook een positieve impact hebben op de maatschappij. Zij willen vanuit hun expertise en invloedfeer oplossingen zoeken voor maatschappelijke uitdagingen. Deze uitdagingen worden voor hen een opportuniteit, een middel om economische waarde te creëren én een positieve impact. In dit geval spreken we van gedeelde waarde of Shared Value.
Bron: Business & Society
Definitie van maatschappelijk verantwoord ondernemen
Maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) is een continu verbeteringsproces waarbij ondernemingen vrijwillig op systematische wijze economische, milieu- en sociale overwegingen op een geïntegreerde manier in de gehele bedrijfsvoering opnemen, waarbij overleg met de stakeholders, of belanghebbenden, van de onderneming deel uitmaakt van dit proces. (Referentiekader MVO in België, ICDO - 29 maart 2006)
Een nieuwe definitie
De Europese Commissie stelt in haar “vernieuwde EU-strategie 2011-2014 ter bevordering van maatschappelijk verantwoord ondernemen” voor om mvo te herdefiniëren als "de verantwoordelijkheid van bedrijven voor het effect dat ze op de samenleving hebben".
Die verantwoordelijkheid veronderstelt respect voor de wetgeving en de collectieve arbeidsovereenkomsten tussen sociale partners. Volwaardig mvo houdt in dat bedrijven aandacht voor mensenrechten, consumentenbelangen en sociale, ethische en milieukwesties in hun bedrijfsactiviteiten en kernstrategie integreren in nauwe samenwerking met hun stakeholders.
Doel is:
-
zoveel mogelijk gedeelde waarde te creëren voor hun eigenaren/aandeelhouders en voor hun andere stakeholders en de samenleving als geheel;
-
mogelijke negatieve effecten op te sporen, te voorkomen en te verminderen.
Bron: mededeling Europese Commissie
Kenmerken van maatschappelijk verantwoord ondernemen
mvo streeft naar het voortdurend verbeteren van de prestaties van de onderneming. Diit op een procesmatige manier.
Enkel voldoen aan de wettelijke vereisten volstaat niet. Het gaat hem juist over initiatieven en acties die verder gaan dan de geldende wetgeving. mvo heeft daarom een vrijwillig karakter en gaat uit van de onderneming zelf. Maar vrijwilligheid mag niet verward worden met vrijblijvend. Bedrijven en consumenten verwachten steeds vaker dat de producten die ze aankopen in faire omstandigheden geproduceerd worden en het milieu respecteren. En valse mvo-claims houden een groot risico in.
c. Systematische integratie van economische, sociale en milieuoverwegingen opgeïntegreerde wijze in de bedrijfsvoering
mvo streeft naar een meerwaardecreatie in drie dimensies: de economische, de sociale en de milieudimensie. Dit wordt ook wel de 'triple P bottomline' genoemd. Hierbij moeten de bedrijfsresultaten op vlak van Profit, People en Planet in acht worden genomen.
- Profit: de economische dimensie van ondernemen. Goederen en diensten voortbrengen met winst als maatstaf voor de maatschappelijke waardering ervan.
- People: de sociale dimensie van ondernemen. De gevolgen van ondernemen voor mensen binnen en buiten de onderneming.
- Planet: de milieudimensie van ondernemen. De effecten van ondernemen op het natuurlijke leefmilieu.
Het in acht nemen van de drie dimensies moet op een geïntegreerde manier gebeuren. De drie dimensies staan niet los van elkaar. Ze beïnvloeden elkaar, vullen elkaar aan en komen soms met elkaar in conflict. Het zoeken naar een evenwicht tussen de drie dimensies is dan ook één van de grote uitdagingen voor maatschappelijk verantwoorde ondernemingen.
Integratie in de gehele bedrijfsvoering houdt in dat mvo tot de kern, tot de 'core business' van de onderneming behoort. Dit wil niet zeggen dat alle uitingen van mvo per definitie behoren tot de 'core business' van de onderneming, maar wel dat de zorg voor de effecten van het functioneren van de onderneming daartoe behoort. mvo is dus veel meer dan maatschappelijke betrokkenheid of liefdadigheid, hoewel dit deel kan uitmaken van de maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het gaat over het beleid en het handelen van de onderneming in al haar facetten.
d. Mvo verloopt in overleg en dialoog met de stakeholdersOndernemingen maken deel uit van de samenleving. Ze vormen geen geïsoleerde instituties, maar beïnvloeden en worden beïnvloed door tal van groepen en individuen. Dit noemen we de stakeholders of belanghebbenden van de onderneming:de aandeelhouders (de stockholders)
- de werknemers
- de toeleveranciers
- de klanten
- de consumenten
- de lokale gemeenschap waarin men onderneemt
- milieuverenigingen en andere ngo's
- ...
Een onderneming zal niet performant kunnen zijn op zowel economisch, sociaal en milieugebied als ze de noden en verwachtingen van de haar omringende samenleving en haar stakeholders niet kent. Overleg en dialoog met de stakeholders is dan ook een essentieel onderdeel van mvo. Bovendien is het betrekken van de stakeholders een vorm van kwaliteitsgarantie voor mvo. Het betekent dat het niet geheel vrijblijvend is voor ondernemingen.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen gaat breed
Uit bovenstaande definities blijkt al dat mvo een zeer breed domein behelst. Het omvat alle bedrijfsactiviteiten die bijdragen aan duurzame ontwikkeling. Duurzame ontwikkeling staat voor het vervullen van de behoeften van de huidige generaties zonder die van de toekomstige generaties in gevaar te brengen.
Verschillende acties kunnen dus deel uitmaken van een mvo-beleid:
- samenwerking met NGO's, stichtingen en andere non-profitorganisaties
- aandacht voor competentieontwikkeling, diversiteit, duurzaam aankoopbeleid, duurzame klantenrelaties, duurzaam investeren
- employee involvement (werknemers zetten zich in voor goede doelen)
- corporate governance of goed bestuur
- werknemersbetrokkenheid
- bescherming van het milieu
- een veilige en gezonde werkomgeving
- ...
KMO en MVO: verantwoordelijk ondernemerschap
Voor kmo's gebruikt men in dit kader vaak de term verantwoordelijk ondernemerschap in plaats van mvo. Met deze term worden vrijwillige bedrijfsstrategieën aangeduid die gericht zijn op het verwezenlijken van duurzame ontwikkeling. Dit concept verenigt de individuele ondernemingszin en -houding, vereist voor het oprichten en leiden van een kleine onderneming, met een breder gevoel voor maatschappelijke verantwoordelijkheid. Deze vormt vaak een onderdeel van de persoonlijke waarden van de eigenaar of directeur van de KMO.
Mvo is dus niet enkel een zaak van grote ondernemingen. Ook kleine ondernemingen spelen een belangrijke rol bij de ondersteuning van duurzame ontwikkeling. kmo's spelen immers een prominente rol in onze samenleving. Zij maken de meerderheid van de Europese ondernemingen uit. In lokale gemeenschappen zijn het vaak dynamische en lang gevestigde spelers. In België zijn 99% van de bedrijven kmo's. De maatschappelijke invloed van kmo's is dus zeer groot.
Bovendien hebben kmo's een belangrijk schaalvoordeel. Doordat ze sterk zijn ingebed in de lokale gemeenschap kunnen zij vaak persoonlijke relaties onderhouden met hun stakeholders. Daardoor valt de persoonlijke verantwoordelijkheid samen met de formele verantwoordelijkheid en zijn economische relaties tegelijkertijd menselijke relaties. Hierop kan maatschappelijk verantwoord ondernemerschap naadloos aansluiten.
Bronnen:
- Europese Commissie (2004) Verantwoordelijk ondernemerschap (p. 5-10)
- De MVO-gids voor KMO's (2005) (p. 10)